Ο ρόλος των γονιών στην επιλογή επαγγέλματος του παιδιού

Όταν τα παιδιά από μικρή ηλικία, τα ρωτάς τι θέλουν να γίνουν όταν μεγαλώσουν, ελάχιστα- σχεδόν κανένα-δεν απαντά «γιατρός», «δικηγόρος», «αρχιτέκτονας», «πιλότος» ή «καθηγητής». Κι όμως αυτά είναι τα 5 συνηθέστερα επαγγέλματα τα οποία οι γονείς ενθαρρύνουν τα παιδιά τους να ακολουθήσουν ενώ το 6^ο που αυτή τη στιγμή προτιμάται στην Ελλάδα επειδή παρέχει άμεση επαγγελματική εξασφάλιση, είναι η δουλειά του αστυνομικού ή του στρατιωτικού.

Αυτό φυσικά έχει ως αποτέλεσμα οι μισοί και παραπάνω, να ασκούν τα συγκεκριμένα επαγγέλματα για καθαρά βιοποριστικούς λόγους και όχι επειδή τα αγαπούν, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Ο Χάρης Π. ανακάλυψε πολύ νωρίς το πάθος του για το γράψιμο και οι δάσκαλοί του, διάβαζαν τις εκθέσεις του σε όλους τους μαθητές, από τις πρώτες κιόλας τάξεις του δημοτικού. Αγαπούσε τη λογοτεχνία και ήξερε πως είχε γεννηθεί για να γίνει συγγραφέας. Ο πατέρας του όμως, είχε άλλα όνειρα για εκείνον. Ο ίδιος ήταν συνταξιούχος καθηγητής και ήθελε ο γιος του να ακολουθήσει το επάγγελμά του. Έτσι όταν ο Χάρης πέρασε στις Πανελλήνιες, ο πατέρας του τον ενθάρρυνε να μπεί στη Φιλοσοφική αντί για τη δημοσιογραφία που ήθελε το παιδί του. Μάλιστα, του είπε πως αν δεν έμπαινε στη Φιλοσοφική, θα του έκοβε το χαρτζιλίκι!

Κι έτσι ο Χάρης «αναγκαστικά» ακολούθησε την επιθυμία του πατέρα του, μπήκε στη Φιλοσοφική από όπου και αποφοίτησε ως φιλόλογος. Ωστόσο, για έναν ολόκληρο χρόνο μετά το Πανεπιστήμιο, ο Χάρης έκατσε άπραγος στο σπίτι. Όχι επειδή δεν έβρισκε δουλειά, αλλά επειδή η σχολική αίθουσα ή η αίθουσα του φροντιστηρίου, ήταν το τελευταίο μέρος που ήθελε να περάσει το υπόλοιπο της ζωής του.

Δουλειές γονέων παιδεύουσι τέκνα;

Δεν είναι πρωτάκουστο, πολλοί γονείς να αποτελούν τη τρίτη ή τη τέταρτη γενιά στην οικογένειά τους που ασκεί το ίδιο επάγγελμα. Αυτό συμβαίνει γιατί οι άνθρωποι έχουν ζήσει ως παιδιά το επάγγελμα του πατέρα ή της μητέρας τους κι έτσι είναι πιο εύκολο για εκείνα να εισαχθούν στον επαγγελματικό στίβο κάνοντας κάτι που τους είναι οικείο και να πετύχουν. Αν η εκάστοτε δουλειά δίνει χαρά στους γονείς, τότε το παιδί βλέπει τα οφέλη του συγκεκριμένου επαγγέλματος από μικρό και είναι πιο πιθανό να το επιλέξει ανάμεσα σε άλλα. Αντιθέτως, όταν οι γονείς παραπονιούνται για τη δουλειά τους ή παλεύουν να ζήσουν την οικογένειά τους, τα παιδιά είναι πιο πιθανό να αναζητήσουν πιο καλά αμειβόμενες δουλειές ή δουλειές που τα «γεμίζουν» περισσότερο.

Ο Χάρης λοιπόν, παρά τις σπουδές του, ξεκίνησε να γράφει άρθρα σε μια τοπική εφημερίδα ως εξωτερικός συνεργάτης. Όταν άνοιξαν θέσεις εργασίας στη συγκεκριμένη εφημερίδα, ο Χάρης ήξερε πως αυτή ήταν η μοίρα του και πράγματι, η εφημεριδα τον προσέλαβε να κάνει αυτό που ήξερε καλά: Να γράφει! Σε αυτή τη περίπτωση, αλλά και σε πολλές άλλες σαν του Χάρη, το «πεπρωμένο φυγείν αδύνατον» θέτει το ερώτημα αν πρέπει τελικά οι γονείς να κάνουν επαγγελματικές επιλογές για λογαριασμό των παιδιών τους. Και όχι μόνο αυτό αλλά, τα παραπάνω 6 επαγγέλματα στα οποία είθισται οι γονείς να παροτρύνουν τα παιδιά, δεν προωθούν τη φυσική κλίση και τα πραγματικά ταλέντα του παιδιού, τα οποία θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί ώστε να κάνει στη ζωή του αυτό που αγαπάει. Γιατί πόσοι από εμάς, ειδικά σήμερα με την οικονομική κρίση, κάνουμε πραγματικά αυτό που αγαπάμε; Ελάχιστοι! Δεν είναι τυχαίο που αρκετοί μισθωτοί ανοίγουν παράλληλα ατομικές επιχειρήσεις, όχι για να ενισχύσουν το εισόδημά τους αλλά από μια παλιότερη και βαθύτερη ανάγκη να κάνουν έστω και πολλά χρόνια μετά, αυτό που πάντα ήθελαν!

Οι γονείς επηρεάζουν τη καριέρα των παιδιών τους εκούσια και ακούσια. Μόλις τα παιδιά μπαίνουν στην εφηβεία, αρχίζουν να σκέφτονται σοβαρά το μέλλον τους, έχοντας ως πρότυπα καριέρας τους γονείς τους. Η προσέγγιση του γονιού, μπορεί είτε να εμπνεύσει έναν έφηβο να εξερευνήσει διαφορετικά επαγγελματικά πεδία ή να μείνει κολλημένος στο επαγγελματικό πεδίο που θα του υποδείξει εκείνος.

Ενθάρρυνση και προσδοκίες

Οι έφηβοι συνήθως παίρνουν μια γεύση από τους γονείς, σχετικά με το ποιες πόρτες είναι ανοιχτές για εκείνους. Για παράδειγμα, μια πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι στις οικογένειες όπου οι γονείς δεν ενθάρρυναν τα παιδιά τους να μπούν στο Πανεπιστήμιο, μόνο το 4% αποφάσισε να ακολουθήσει τη τριτοβάθμια εκπαίδευση ενώ στις οικογένειες όπου οι γονείς ενθάρρυναν τα παιδιά να σπουδάσουν μετά το Λύκειο, το 41% πράγματι επέλεξε και μπήκε σε κάποιο Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα. Επίσης, η άποψη που έχουν οι γονείς για τη σχέση των δύο φύλων, το οικονομικο-κοινωνικό background και άλλες θεωρήσεις, επηρεάζουν την επιλογή καριέρας των εφήβων. Αν για παράδειγμα ένας γονιός θεωρεί ότι ανήκει στα κατώτερα κοινωνικά στρώματα ή ότι δεν αξίζει σαν άνθρωπος, είναι πιο πιθανό να μην ενθαρρύνει το παιδί που σκέφτεται να γίνει πολιτικός και είναι ακόμη πιο πιθανό να οραματίζεται για το παιδί του, ένα επάγγελμα με λιγότερο «κύρος».

Η Λίνα Μ. 22 ετών σήμερα, υποφέρει εδώ και ένα χρόνο από κατάθλιψη καθώς παράτησε την ιατρική που την είχαν οι γονείς της παροτρύνει να ακολουθήσει λόγω του επαγγέλματός τους (η μητέρα της είναι παθολόγος και ο πατέρας της γυναικολόγος). Ωστόσο η Λίνα είχε κλίση στη μουσική και συγκεκριμένα στο πιάνο όπου και έκανε μαθήματα από μικρή. Αλλά με τη λογική «πώς θα ζήσεις απ’ το πιάνο» και «εδώ υπάρχει έτοιμη δουλειά, στρωμένη» η Λίνα πιέστηκε να μπεί στην ιατρική και 3 χρόνια μετά την εισαγωγή της, τα παράτησε χάνοντας έτσι χρόνο, κόπο και κυρίως τη ψυχική της υγεία. «Σαν να παντρεύεσαι με το ζόρι έναν άνθρωπο που δεν θέλεις» λέει η Λίνα που φοβάται πως οι γονείς της δεν θα της το συχωρήσουν ποτέ ενώ το κλίμα στην οικογένειά της είναι τεταμένο. «Οι γονείς μου είναι πολύ απαιτητικοί και νιώθω ότι θέλουν να γίνω επιτυχημένη και να βγάλω λεφτά, ιδίως επειδή ο αδερφός μου έχει νοητική στέρηση οπότε είμαι η μόνη τους ελπίδα να εκπληρώσω τα όνειρά τους. Όμως δεν μπορώ να κάνω στη ζωή μου αυτό που θέλουν όχι από πείσμα αλλά γιατί δεν μου αρέσει. Δεν μου αρέσουν τα νοσοκομεία, οι οροί, οι άρρωστοι, οι εφημερίες, είναι κάτι εντελώς έξω από μένα και νιώθω να πνίγομαι» λέει η Λίνα.

Σχέση γονιών-παιδιών

Οι υψηλές προσδοκίες των γονιών, μερικές φορές επηρεάζουν τα παιδιά στο να ακολουθούν δραστηριότητες με τις οποίες πιστεύουν πως θα κερδίσουν την έγκριση τους. Για παράδειγμα, αρκετοί γονείς τιμωρούν ή επιπλήττουν τα παιδιά τους, όταν εκείνα θέλουν π.χ. να ακολουθήσουν τη Καλών Τεχνών αντί για την Αρχιτεκτονική. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο έφηβος μπορεί να πιεστεί να επιλέξει ένα επάγγελμα με κύρος και υψηλές απολαβές ώστε να κερδίσει το σεβασμό του γονιού ή να τον κάνει να νιώσει περήφανος. Αντιθέτως, οι γονείς που αφήνουν το παιδί πραγματικά ελεύθερο να επιλέξει, τότε του δίνεται η δυνατότητα να εξερευνήσει μεγαλύτερη γκάμα επαγγελμάτων και να επιλέξει εκείνο που πραγματικά θέλει και όχι αυτό που προτιμούν οι γονείς.

Καριέρα από… κούνια

Οι γονείς που ενθαρρύνουν τα παιδιά να κάνουν μαθήματα χορού ή μουσικής ή ένα συγκεκριμένο άθλημα, ουσιαστικά τα ωθούν στο να δεσμευτούν πλήρως, σε αυτές τις δραστηριότητες. Όσο πιο νωρίς έρθει το παιδί σε επαφή με ένα συγκεκριμένο πεδίο ενδιαφέροντος, τόσο περισσότερο χρόνο θα έχει να εξερευνήσει και να δυναμώσει τις ικανότητές του σε αυτό. Μερικοί άνθρωποι επιλέγουν συγκεκριμένη καριέρα, επειδή είναι γνώστες του αντικειμένου από μικροί και έχουν ασχοληθεί τόσο πολύ και τόσα πολλά χρόνια με αυτό, που δεν μπορούν να φανταστούν να κάνουν κάτι άλλο στη ζωή τους. Έτσι, είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι οι δραστηριότητες που επιλέγουν οι γονείς για τα παιδιά τους σε μικρή ηλικία, πολλές φορές επηρεάζουν ή/και καθορίζουν το επαγγελματικό τους μέλλον ενώ τα παιδιά έχουν από πολύ μικρά, πλήρη επίγνωση σχετικά με το τι τους ταιριάζει και τι φαντάζονται τον εαυτό τους να κάνει το υπόλοιπο της ζωής τους.

«Μου αρέσει να παίζω ποδόσφαιρο από μικρός και θέλω να γίνω προπονητής» λέει ο 16χρονος Άρης. «Το έχω συζητήσει με τους γονείς μου και ευτυχώς με υποστηρίζουν. Εξάλλου το επαγγελματικό ποδόσφαιρο πλέον, πληρώνει καλύτερα από πολλά επαγγέλματα».

Τα τελευταία δύο χρόνια, έχω ανακαλύψει μια τάση του Γιώργου στη μαγειρική. Να σημειωθεί ότι στο σπίτι δεν παίζουν εκπομπές μαγειρικής ενώ εγώ δεν μαγειρεύω κάθε μέρα και γενικά δεν μου πολύ-αρέσει, δεν έχει δηλαδή επηρεαστεί το παιδί από ανάλογα ερεθίσματα ή από κάποιο πρότυπο στο στενό περιβάλλον. Από μόνος του, χωρίς κανένας να του πει ή να του δείξει, παίρνει κατσαρόλες και τηγάνια και ενώ στην αρχή μου έλεγαν ότι σε όλα τα μικρά παιδιά αρέσει να παίζουν με τα σκεύη, βλέπω ότι και μεγαλώνοντας συνεχίζει να κάνει το ίδιο. Αν λοιπόν ο γιος μου είναι ευτυχισμένος κάνοντας στη ζωή του αυτό που θέλει και αυτό που τον ευχαριστεί, γιατί εγώ ο γονιός του να σταθώ εμπόδιο στη καριέρα του; Καριέρα δεν είναι εκεί που πληρώνεσαι. Καριέρα είναι εκεί που αγαπάς.

singleparent.gr